TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Sivas İl Merkezinde bulunan Madımak Otelinin “Madımak Utanç Müzesi” Yapılmasına Dair Kanun Teklifim gerekçesi ile birlikte ekte sunulmuştur.
Gereğini arz ederim.
Celal FIRAT
İstanbul Milletvekili
GEREKÇE
Bundan 30 yıl önce 2 Temmuz 1993 tarihinde, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği tarafından düzenlenen etkinlik dolayısıyla Sivas’ın merkezinde bulunan Madımak Oteli’nde toplanan bir grup, oteli ateşe vermiştir.
Katliamın gerçekleştiği otelde bulunanlar arasında yazarlar, şairler, sanatçılar, gazeteciler ve seyirciler varken, oteli ateşe veren saldırganlar, etkinliğe katılanları tehdit etmiş ve dışarı çıkmalarına izin vermemiştir. Yangın sonucunda, otelde mahsur kalan 33 kişi hayatını kaybetmiştir.
Saldırının ardından, Sivas Katliamı, Türkiye’nin tarihinde önemli bir dönüm noktası haline gelmiş ve toplumda büyük bir infial yaratmıştır. Katliam, Alevi toplumu ve insan hakları savunucuları tarafından, devletin ihmali olarak değerlendirilmiş, saldırıyı gerçekleştiren kişilerin yargılanması ve adaletin sağlanması konusunda da eleştiriler ortaya çıkmıştır.
Sivas Katliamı, Türkiye’nin farklı kesimlerinde hala anılan ve üzerinde tartışmaların sürdüğü bir olaydır. Bu trajik olay, Türkiye’deki etnik ve dini çeşitliliğin önemini ve toplumun karşılaştığı zorlukları vurgulayan bir gerçeklik olarak kalmıştır. Aynı zamanda, ifade özgürlüğü, hoşgörü ve farklı inançlara saygı konularında daha fazla farkındalık yaratmak için bir dönüm noktası olarak da görülmektedir.
Uzun yıllar süren yargılamanın sonucunda otuz üç sanık idam cezasına (ağırlaştırılmış müebbet), dört sanık yirmişer yıla, bir sanık da on beş yıla mahkum edilmiştir. Diğer sanıklar beş ila iki yıl arasında değişen cezalar almışlardır. 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı yeni Türk Ceza Kanunu (TCK) gereği bu hükümlülerden on üçü salıverilmiştir. Mahkeme bu kararı sonradan geri almış ancak salıverilen sanıklardan yedisi yakalanamamıştır.
Ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın affından yararlanan Ahmet Turan Kılıç ise 2020 yılında cezasını tamamlamadan serbest bırakılmış ve Sivas’ta bazı çevreler tarafından coşkuyla karşılanmıştır.
Sivas katliamının ardından yaşananlar ise ibretliktir. Yapılan yargılamaların uzunluğu, eksikliği, tarafgirliği, ceza alan sanıkların Cumhurbaşkanının özel affı ile salınması, yurtdışındaki kaçak sanıkların iade edilmemesi, katliamın yaşandığı Madımak Oteli’nin Müze yapılmaması gibi bir dizi olumsuzlukların, toplumsal barışa hizmet etmeyeceği gibi mağduriyet yaşayan ailelerin yüreklerini soğutacak hiçbir adım atılmaması da toplumları bir arada tutan hukuki sözleşmeleri hiçe saymak anlamını taşımaktadır.
2 Temmuz 1993 yılında Sivas katliamının yaşandığı Madımak Oteli yeni adıyla Sivas Bilim ve Kültür Merkezi’nin adı “Madımak Utanç Müzesi” olarak değiştirilmelidir. Katliamda yaşamını yitirenlerin anılarının yaşatılması ve o gün yaşananların unutulmaması için bu talebin mutlaka yerine getirilmesi elzemdir ve vazgeçilmezdir.
Bu kanun teklifi, özelde Alevilere genelde diğer muhalif kesimlere yönelik katliamların bir daha yaşanmaması ve hatta devam eden tehditlere karşı bir tutum gösterilmesinin gerekliliği üzerine inşa edilmiştir.
Madımak Oteli’nin müzeler ile ilgili mevcut yasa ve yönetmelik çerçevesinde “Madımak Utanç Müzesi” ismini alması, Alevilerin eşit yurttaşlık haklarına sahip olunacağına dair bir güvenin tesisini sağlamak ve demokratik hakların bir gereği olduğunu vurgulamak açısından önemlidir.
Ayrıca Alevi kurumları ve uzun yıllardır adalet arayışını sürdüren mağdur ailelerin temel talebi Madımak Otelinin utanç müzesi yapılması talebidir.
MADDE GEREKÇELERİ
MADDE 1 – 2 Temmuz 1993 günü Sivas il merkezindeki Madımak Oteli’nde 33 insanın katledilmesi toplumsal hafızada onarılamaz yaralar açmıştır. Katliamda yaşamını yitirenlerin anılarının yaşatılması, o gün yaşanan acıların unutulmaması, özelde Alevilere genelde diğer tüm muhalif kesimlere yönelik katliamların bir daha yaşanmaması ve hatta devam eden tehditlere karşı bir tutum sergilenmesi elzemdir. Getirilen bu madde ile Alevilerin eşit yurttaşlık taleplerinin karşılanacağına dair bir güven tesisinin sağlanmasında ilk adım sayılması ve bu demokratik hak talebinin yerine getirilmesi amaçlanmıştır.
MADDE 2 – Yürürlük maddesidir.
MADDE 3 – Yürütme maddesidir.
SİVAS İL MERKEZİNDEKİ MADIMAK OTELİNİN
MADIMAK UTANÇ MÜZESİ YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
MADDE 1 – Sivas il merkezindeki Madımak Oteli, “Madımak Utanç Müzesi” yapılmıştır.
MADDE 2 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 – Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.
