TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA
Aşağıda belirtilen sorularımızın Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat KURUM tarafından Anayasanın 98. ve TBMM İçtüzüğünün 96. ve 99. maddeleri uyarınca yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Celal FIRAT / İstanbul Milletvekili
Sivas’ın Zara ilçesine bağlı Bolucan ve Söğütözü köyleri arasında faaliyet gösteren Hem Grup Madencilik firmasına ait kömür ocağında 26 Mayıs 2025 tarihinde meydana gelen patlamada bir yabancı işçinin hayatını kaybettiği, iki yabancı işçinin ise ağır yaralandığı kamuoyuna yansımıştır.
Söz konusu maden ocağının, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreçlerinde ciddi eksiklikler ve usulsüzlükler içerdiği, üretim kapasitesinin defalarca katbekat artırıldığı, buna rağmen yeni ÇED raporları istenmediği, proje dosyalarında kopyala-yapıştır ifadelerin yer aldığı ve bu eksiklerin hiçbir kamu kurumu tarafından fark edilmediği ortaya çıkmıştır.
Yerel halkın yıllardır madenin çevreye ve hayvancılığa verdiği zarara karşı çıkmasına rağmen, faaliyetlerin devam ettiği; proje sınırlarının dışına çıkılarak kaçak üretim yapıldığı ve madenin kapalı gözükmesine rağmen üretimin sürdüğü yönündeki iddialar, ciddi bir kamu denetimi zaafına işaret etmektedir.
Olayın ardından Sivas Valiliği tarafından yapılan açıklamada, söz konusu alanın “resmi olarak faaliyette olmayan” bir maden sahası olduğu ifade edilmiş ancak kamuoyuna yansıyan belgeler ve tanık beyanları bunun böyle olmadığını göstermektedir. Söz konusu kaçak maden ocağına, kamu güvenliği ve çevre sağlığı açısından son derece tehlikeli olmasına rağmen göz yumulduğu, İran’dan gelen yabancı işçilerin izinsiz ve denetimsiz çalıştırıldığı, bunun sonucunda da böyle bir faciaya sebebiyet verildiği anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda;
1. Sivas/Zara ilçesinde patlama nedeniyle ölüm ve yaralıların yaşandığı yabancı işçilerle kaçak işletilen HEM Madencilik şirketine ait kömür ocağı için bugüne kadar hangi tarihlerde “ÇED Gereklidir veya ÇED Gerekli Değildir” raporları verilmiştir? “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilmiş ise bunun hangi gerekçelerle verildiği kamuoyuna açıklanacak mıdır?
2. Milyonlarca ton kömür rezervine sahip, termik santrallere yakıt tedarik eden bu devasa Maden Ocağında en son ne zaman denetim yapılmıştır? Denetim yapılmamışsa, bunun sorumluları hakkında herhangi bir işlem başlatılacak mıdır?
3. Proje dosyasında “Van ili, Erciş ilçesi” gibi başka bir ile ait bilgilerin yer almasına rağmen, dosyanın kabul edilmesinin ve ÇED sürecinin ilerletilmesinin sorumluları hakkında işlem yapılacak mıdır?
4. Kazanın yaşandığı tarihte madenin resmî durumu nedir? Faaliyet izni askıya alınmış bir ocağın çalışmasına kim ya da hangi kurum göz yummuştur?
5. Kaçak işçi çalıştırıldığı, dinamitli üretim yapıldığı ve hayvan ölümlerine sebep olan kimyasallar kullanıldığı iddiaları hakkında herhangi bir adli ya da idari soruşturma başlatılmış mıdır?
